محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهوری پیشین افغانستان، که پیش‌ازظهر پانزدهم اوت ۲۰۲۱ با فرار از کابل، فروپاشی دولت جمهوری افغانستان را رقم زد، در نظر رهبران جهان به نماد بزدلی، خیانت و پشت کردن به مردمش تبدیل شده‌ است.

فرار اشرف غنی از کابل آخرین میخی بود که بر تابوت دولت جمهوری در افغانستان کوبیده شد. او در ماه مه ۲۰۲۱، دو ماه پیش از فرار از کابل در مصاحبه با مجله اشپیگل، در پاسخ به این پرسش که اگر طالبان به قدرت بازگردند، افغانستان را ترک خواهد کرد یا خیر، ادعا کرد: «هیچ قدرتی در دنیا نمی‌تواند مرا مجاب کند که سوار هواپیما شوم و این کشور را ترک کنم.» اما اشرف غنی که بار نخست در انتخابات جنجالی و مملو از تقلب سال ۲۰۱۴ با تشکیل دولت وحدت ملی به قدرت رسید و بار دوم در انتخاباتی که در آن کمتر از یک میلیون نفر شرکت کردند، در قدرت ابقا شد، نیمه اوت ۲۰۲۱، در حالی که مردم افغانستان به ایستادگی حکومت مقابل طالبان امید بسته بودند و کسی فروپاشی سریع دولت را پیش‌بینی نمی‌کرد، با بیش از ۵۰ تن از همراهانش از کابل گریخت و به امارات متحده عربی پناه برد.

در نزدیک به سه سالی که از فرار اشرف غنی از افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت می‌گذرد، در مجالس سیاسی و سخنرانی رهبران جهان هرجا حرفی از بزدلی، خیانت و فساد بوده‌، نام اشرف غنی نیز به میان آمده‌ است.

با حمله روسیه به اوکراین و ایستادگی ولودیمیر زلنسکی، رسانه‌های بزرگ جهان، رهبران سیاسی و کارشناسان و نویسندگان مقاومت زلنسکی را ستودند و هم‌زمان با اشاره به اشرف غنی، از او به عنوان رهبری بزدل یاد کردند که مردمش را تنها رها کرد. از جمله در ویدیویی که روز یکشنبه ۱۳ خرداد از گفت‌وگوی مایکل مک‌کال، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا با زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، منتشر شد که در آن مک‌کال با ستایش از عملکرد زلنسکی تصریح می‌کند: «شما یک رهبر واقعی و شجاعید. اما اشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان، فرار کرد و مردمش را تنها گذاشت.»

اشرف غنی که به سرقت پول‌های مردم افغانستان هنگام فرار نیز متهم است، در چند پیام ویدیویی و صوتی، این اتهام را رد و ادعا کرده که به جز یک‌ دست لباس، کفش و وسایل شخصی، چیز دیگری با خود نبرده‌ است. با این حال همراهان اشرف غنی از جمله حمدالله محب، مشاور شورای امنیت، رولا غنی، بانوی اول افغانستان و همسر اشرف غنی و شماری دیگر از همراهان غنی نیز به انتقال میلیون‌ها دلار پول نقد از افغانستان به کشورهای منطقه متهم‌اند.

غنی از زمان فرار از افغانستان در امارات متحده عربی زندگی می‌کند و برادرش حشمت غنی که یک بازرگان است، هرازگاه به او سر می‌زند و عکس‌هایی از او منتشر می‌کند. غنی در چند گفت‌وگوی صوتی و تصویری با رسانه‌های مختلف، مدعی شده است که اگر از افغانستان فرار نمی‌کرد، به سرنوشت نجیب‌الله، آخرین رئیس‌جمهوری دولت سوسیال دموکراتیک افغانستان، دچار می‌شد که طالبان در سال ۱۹۹۶ در کابل او را اعدام کردند.

رئیس‌جمهوری پیشین افغانستان همچنین ادعا می‌کند که بسیاری از مقام‌های ارشد دولت از جنگ با طالبان دست کشیده و او را در این راه تنها گذاشته بودند. در اوت ۲۰۲۲ او در مصاحبه با فرید زکریا، خبرنگار سی‌ان‌ان، گفت که آخرین نفری بوده که کابل را ترک کرده است و بسم‌الله محمدی، وزیر دفاع دولتش، پیش از او سوار هواپیما شده بود و تیم محافظان رئیس‌جمهوری نیز از هم پاشیده بود. غنی گفت: «من آخرین فردی بودم که کشور را ترک کردم. دلیل ترک کشور هم این بود که نخواستم یک‌ بار دیگر به طالبان و حامیانشان لذت تحقیر یک رئیس‌جمهوری افغان را بدهم.»

اما اشرف غنی در حالی ادعا می‌کند که هیچ کس برای دفاع از افغانستان در مقابل طالبان باقی نمانده بود که در زمان فرار او از کابل، احمد مسعود راهی پنجشیر شد تا نیروهای جبهه مقاومت ملی را برای دفاع آماده کند. احمد مسعود و امرالله صالح تا سه هفته بعد از فروپاشی کابل و خروج نیروهای خارجی از افغانستان و سلطه طالبان بر ۳۳ شهر به جز پنجشیر، در افغانستان بودند. تهاجم گسترده طالبان به پنجشیر در پنجم و ششم سپتامبر باعث شد نیروهای جبهه مقاومت ملی شکست بخورند و از مرکز پنجشیر به مناطق کوهستانی عقب‌نشینی کنند.

در حال حاضر بیشتر اعضای جبهه مقاومت ملی فرماندهان و سربازان ارتش دولت پیشین افغانستان‌اند، اما اشرف غنی از زمان فرار از کابل، در مورد مقاومت علیه طالبان و نیاز به راندن این گروه از قدرت هیچ حرفی نزده‌ است.